จำนวนการดูหน้าเว็บรวม

วันจันทร์ที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2554

รายงานการสัมมนาทางวิชาการ: อาหารไทย ทางรอด ทางเลือกทางการท่องเที่ยว

เผยแพร่โดย
พิทยะ ศรีวัฒนสาร


เมื่อปีการศึกษา 2546 ผู้เขียนได้รับเชิญไปสอนวิชาสัมมนาธุรกิจการท่องเที่ยวที่สถาบันราชภัฎพระนคร และมีส่วนผลักดันให้นักศึกษาชั้นปีที่ 4 โปรแกรมวิชาเศรษฐศาสตร์ธุรกิจ แขนงวิชาการท่องเที่ยว คณะวิทยาการจัดการ สถาบันราชภัฎพระนคร การสัมมนาครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาวิชา 3574904 สัมมนาธุรกิจการท่องเที่ยว ปีการศึกษา 2546 ร่วมกันจัดกิจกรรมการสัมมนาทางวิชาการในหัวข้ออาหารไทย : ทางรอด ทางเลือกทางการท่องเที่ยว ผู้เผยแพร่เห็นว่า น่าจะมีประโยชน์ต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและแนวทางการประกอบอาชีพของนักศึกษาในแวดวงอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและการโรงแรมอยู่ไม่น้อย จึงใคร่ขอนำมาเผยแพร่แก่สาธารณชนต่อไป

วิถีไทย รสชาติไทย : อดีต ปัจจุบัน อนาคต โดย อาจารย์ยิ่งศักดิ์ จงเลิศเจษฎาวงศ์

อาจารย์พิทยะ ศรีวัฒนสาร

กล่าวและแนะนำวิทยากร คือ อาจารย์ยิ่งศักดิ์ จงเลิศเจษฎาวงศ์ นายวีระชัย กู้ประเสริฐและนางอรุณศรี ศาตรานิติ นำสู่ภาพรวมเกี่ยวกับการสัมมนา จากนั้นได้เชิญอาจารย์ยิ่งศักดิ์ บรรยายเกี่ยวกับเรื่อง“วิถีไทย รสชาติไทย : อดีต ปัจจุบัน อนาคต”

อาจารย์ ยิ่งศักดิ์ จงเลิศเจษฎาวงศ์
เหตุใดจึงต้องกล่าวถึงเรื่องอาหารไทย ส่วนที่สำคัญที่สุดที่จูงใจให้นักท่องเที่ยวเข้ามาเที่ยวเมืองไทย คืออาหารไทยเพราะอาหารไทยเป็นอาหารที่มีรสชาติครบทุกรส ซึ่งไม่เหมือนอาหารรสชาติอื่นๆเป็นที่ถูกใจนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก

เหตุใดจึงต้องนำอาหารไทยมาเป็นตัวชูโรงในการโปรโมทการท่องเที่ยว เนื่องด้วยขณะนี้มีการส่งเสริมให้กุ๊กไทยกระจายไปทั่วโลกมีโครงการที่เรียกว่า TGR ดำเนินการมาตั้งแต่รัฐมนตรีรุ่นก่อนมาจนปัจจุบัน เรื่องนี้ อ.ยิ่งศักดิ์ ก็ไปประชุมประมาณ 7–8 ครั้ง แต่ก็ไม่เห็นแนวทางที่จะเป็นไปได้จริงเนื่องจากแต่ละหน่วยงานมักจะมุ่งเน้นประโยชน์ใส่ตนเองเสียมากกว่า มิได้มองภาพที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม

เรื่องเล่าจากประสบการณ์ที่เกิดขึ้นกับ อ.ยิ่งศักดิ์ เนื่องจากได้เปิดโรงเรียนสอนทำขนม และอาหารไทยซึ่งเป็นแบบเอกชนมีหลักสูตรที่ผ่านการรองรับจากกระทรวงศึกษาธิการ จากสำนักการศึกษาเอกชน ว่าเป็นโรงเรียนนอกระบบหรือ กศน. ทางโรงเรียนสามารถทำให้คนว่างงานมีอาชีพเป็นของตนเองไม่ต้องว่างงานอีกต่อไป ถึงแม้โรงเรียนของ อ.ยิ่งศักดิ์ จะมีมาตาฐานที่ดี มีคุณภาพน่าเชื่อถือ แต่อย่างไรก็ตาม นักเรียนที่จบจากโรงเรียนของ อ.ยิ่งศักดิ์ ก็ไม่สามารถไปทำงานที่ต่างประเทศได้ เพราะไม่ผ่านการสอบจากกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน เนื่องจากมาตรฐานและระบบการสอนไม่เหมือนกัน จึงเป็นอุปสรรคที่ต้องปรับปรุงแก้ไข การทำงานแต่ละส่วนแต่ละองค์กรไม่มีความสัมพันธ์กัน ซึ่งเราต้องหันมาร่วมมือกัน เพราะขณะนี้ในต่างประเทศมีความต้องการซึ่งเรียกว่า Hot Cases

ทราบมาว่าในขณะนี้กรมพัฒนาฝีมือแรงงานจะเปิดโรงเรียนสอนทำอาหารเพื่อเอามาตรฐานไปทำงานต่างประเทศ เป็นข้อสงสัยว่าการให้การศึกษาของประชาชนจะอยู่ที่กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน หรือว่าจะอยู่ที่กระทรวงการส่งเสริมการส่งออก หรือจะไปอยู่ที่กระทรวงการเกษตร หรือจะไปอยู่ที่กระทรวงศึกษาธิการกันแน่ แต่ความจริงแล้วหน้าที่การให้การศึกษาต้องอยู่ที่กระทรวงศึกษาธิการเพราะกระทรวงศึกษาธิการมีหน้าที่สอน มีบุคลากร มีอุปกรณ์ มีทุกอย่างพร้อมมาตรฐานการศึกษาของกรมพัฒนาฝีมือแรงงานจะอยู่ที่ไนก็ได้แต่กระทรวงศึกษาต้องรับรอง

สำหรับกรณีลูกศิษย์ของ อ.ยิ่งศักดิ์ ไม่ค่อยมีปัญหาในการไปทำงานต่างประเทศ เนื่องจากส่วนใหญ่จะมีญาติพี่น้องหรือมีงานมาติดต่อไปให้ทำงาน เพียงรับวุฒิบัตรก็สามารถที่จะทำงานได้หากขอจากกรมพัฒนาแรงงาน ต้องสอบให้ได้เสียก่อน นอกจากนี้ที่ไม่แนะนำทำ คือ การไปทำงานต่างประเทศ ด้วย visa ท่องเที่ยวเพราะเป็นอันตรายและเสื่อมเสียชื่อเสียงของประเทศชาติ นักเรียนที่โรงเรียน อ.ยิ่งศักดิ์ ส่วนใหญ่จะเป็นนักเรียนปริญญาตรีที่ต้องการไปเรียนต่อต่างประเทศได้มาเพื่อรับใบวุฒิบัตรว่าจบหลักสูตรทำอาหาร เพื่อไปทำงาน Part Time เพื่อส่งตนเองเรียนต่อโดยไม่ต้องรบกวนพ่อ แม่ แสดงให้เห็นว่าพ่อครัวหรือกุ๊กในปัจจุบันนั้นจะมีการศึกษา ซึ่งขั้นต่ำจะอยู่ที่ปริญญาตรี เป็นที่ภาคภูมิใจ ในสมัยก่อนนั้นผู้ที่มีการศึกษาน้อยมักจะเป็นกุ๊กและเป็นที่ดูถูกของคนทั่วไป แต่ในปัจจุบันกุ๊กกลับได้รับความนิยมในการประกอบอาชีพมากระดับหนึ่ง เป็นอาชีพที่ทุกคนยอมรับ ความนิยมต่างๆเริ่มเปลี่ยนไป อาหารการกินของบ้านเราก็เริ่มเปลี่ยนไปเช่นกัน

เหตุใดต้องกล่าวถึงเรื่องอาหารการกิน
อาหารไทยเป็นอาหารที่รักสุขภาพ อาหารชาติอื่นๆบนโลกนี้ได้แค่กินอิ่มอาหารของบางประเทศที่รับประทานเข้าไปแล้วมีประโยชน์ แต่ไม่มีสรรพคุณเชิงรักษา อาหารไทยมีองค์ประกอบของเครื่องเทศ เครื่องปรุงสมุนไพร นี่คือข้อได้เปรียบของเราอย่างชัดเจน ในอดีตไม่เคยกล่าวไว้ว่า ตะไคร้ ขิง ข่า มีสรรพคุณเป็นอย่างไรทางการยาทั้งแพทย์แผนไทยหรือหมอตำราไทยมักใช้เครื่องเทศเหล่านี้มาปรุงยาแต่ปิดเป็นความลับ ปัจจุบันได้ค้นพบว่ายาเหล่านั้นมีส่วนผสมของเครื่องเทศที่กล่าวมาแล้วด้วยดังนั้นตำรายาและตำราอาหารก็จะใช้เครื่องปรุงที่เป็นตัวเดียวกันค่อนข้างมากเราจึงจัดอาหารไทยในอดีตมีอายุยืนแต่ในปัจจุบันอายุสั้นลง
การมีสุขภาพดีของเราหมายถึงอะไร

เมื่อเกิดการรับประทานอาหารที่ดีแล้ว สุขภาพดี คือทั้งกาย วาจา ใจ เพราะการมีสุขภาพดีนั้นเป็นปัจจัยที่ส่งเสริมให้มีสุขลักษณะที่ดีทางกาย นอกเหนือการออกกำลังกายด้วยการที่เรามีสุขภาพดีอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีเราต้องเลือกรับประทานอาหารที่ดีด้วยอันเป็นสิ่งที่ดีที่สุด

อ.ยิ่งศักดิ์ คิดอยู่เสมอว่าเมื่อใดหนอประเทศไทยจะเป็นประเทศที่ปลอดจากอาหารเป็นพิษไม่ว่าจะทานอะไร ที่ไหน บนพื้นแผ่นดินไทยอาหารทุกร้านจะปลอดภัย ในปีหน้านั้นจะเป็นปีที่เราเริ่มรณรงค์ให้ครบ 8 ข้อ ของกรมอนามัย ร้านอาหารต้องสะอาดและปลอดภัยและรับแขกบ้านแขกเมืองได้ และทุกร้านต้องมีมาตรฐานอย่างต่ำที่สุดนี้ 5 ข้อปีหน้าให้ครบ 8 ข้อ คาดว่าปีหน้า อ.ยิ่งศักดิ์ จะเดินสายกว่า 70 จังหวัด เพื่อทำงานกับชมรมร้านอาหารแผงลอยทั่วประเทศ จัดอบรมให้พวกเขารู้จักที่จะมีอนามัยที่ดี มีการปรุงอาหารที่ดีขณะเดียวกันก็ต้องยอมรับความจริงว่า ถ้าแผงลอยได้มีการปรับปรุงตนเอง มีการใส่ผ้ากันเปื้อนมีหมวกใส่ มีหน้ากากคลุม บางแห่งสวมถุงมือแล้วหั่นอาหารต่อไปอาจมีป้ายแขวนว่าเป็นแม่ค้าอนามัย เหมือนหมูอนามัยผ่านการตรวจสอบแล้วว่าไม่มีไวรัส A,B ไม่เป็นวัณโรคหรือโรคอะไรร้ายแรงที่ติดต่อทางอาหารที่กำลังปรุง และต้องมีความรู้ทางด้านโภชนาการด้วย สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่กรมอนามัยกำลังรณรงค์ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งที่ดีมาก

แล้วใครที่ถือว่าตนมีเงินคิดจะเปิดร้านอาหารโดยไม่สนใจสิ่งแวดล้อม เช่น ทำอาหารแล้วทิ้งเศษอาหารใส่ท่อแล้วทำให้ท่อ ตันขายอาหารใส่สารพิษเราควรหาทางป้องกัน ในต่างประเทศใครต้องการเปิดร้านอาหารต้องมีความรู้มีวุฒิบัตรว่าผ่านการอบรมจากกรมอนามัย ถึงจะมีใบอนุญาตเปิดร้านอาหารได้ แต่ในเมืองไทยจะเปิดเมื่อไรก็ได้ถือเป็นอิสระ ถึงแม้จะไม่มีความรู้ทางด้านการทำอาหารคิดจะเอากำไรอย่างเดียว ดังนั้นกรมอนามัยหรือกองอำนวยการทางด้านสาธารณสุขจึงต้องทำงานโดยการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุ ซึ่งพบได้บ่อยๆ ไม่สามารถแก้ปัญหาที่ต้นเหตุได้

ลักษณะพิเศษของอาหารไทย

ทำไมเราต้องสนใจอาหารไทย และคนทั้งโลกต้องสนใจอาหารไทยนอกจากอาหารไทยจะมีคุณค่าทางโภชนาการที่จำเป็นอย่างครบถ้วนแล้ว อาจจะครบในหนึ่งมื้อหรือหนึ่งจานด้วยซ้ำไป แต่อาหารต่างชาติจะมีคุณค่าทางโภชนาการไม่ครบทุกอย่างถึงแม้จะพยายามทำให้ครบ อาหารไทยเราเพียงรับประทานข้าวก็มีคาร์โบไฮเดรตหรือรับประทานเนื้อ เช่น ปลา กุ้ง เป็นสัตว์ที่อยู่ในแม่น้ำลำคลอง ซึ่งมีโปรตีนที่ปลอดภัยยังเป็นอาหารที่เกิดจากธรรมชาติไม่ได้เกิดจากการเลี้ยงดูทางวิชาการหรือวิทยาศาสตร์การเกษตรที่ให้สารเร่ง แต่อาหารไทยที่เกิดจากธรรมชาติส่วนใหญ่ เช่น ปลาดุกอุย ปลาช่อนนา กบ เขียด ตั๊กแตน การซื้อหนังสือของกรมการแพทย์แผนไทยมาอ่าน จะพบว่ามีสมุนไพรเป็นส่วนผสมมากมายซึ่งอาหารในชาติอื่นๆจะไม่ใส่สิ่งเหล่านี้มากเท่าเราสะท้อนให้เห็นมิติทางภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่น นี่แหละที่เป็นสิ่งที่ดึงออกมาหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ หรือ OTOP บางแห่งมี OTOP เป็นเค้กกล้วยหอม ข้าวตังทอดหน้าพิซซ่า ซึ่งเป็นสิ่งที่แปลก สินค้าบางชนิดทำได้ 2 วันก็เน่าเสียแล้วจะเป็นหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ได้อย่างไร สรุปแล้วจะกลายเป็นขี่ช้างจับตั๊กแตน ลงทุนมากมายขายห่อละ 5 บาท ยังขาดอีกหลายๆ จุดในส่วนของ OTOP

วิธีการประกอบอาหารไทยที่ไม่ซับซ้อน ควรมีวัฒนธรรมในการปรุงอย่างที่เราดูในวิดีโอในการทำข้าวแช่ซึ่งดูงดงามมาก อ.ยิ่งศักดิ์มองดูด้วยความซาบซึ้งมาก แต่คงทำอะไรขนาดนั้นไม่ได้ จึงขอปลีกเส้นทางมาทำอาหารไทยอีกแบบก็แล้วกัน

การสร้างกระแสนิยมของอาหารไทย เหตุใดเราจึงต้องสร้างกระแสนิยมของอาหารไทย ก็เพราะในปัจจุบันเด็กวัยรุ่นพอตื่นเช้ามาก็กินโยเกิร์ต แซนด์วิซ พอสายหน่อยทานแฮมเบอร์เกอร์หรือกลางดึกไม่มีอะไรจะกินก็ฉีกบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปชงน้ำร้อนรับประทาน ตามหลักโภชนาการห้ามรับประทานอย่างใดอย่างหนึ่งซ้ำมาก ต้องเปลี่ยนไปเรื่อยๆถึงจะได้สารอาหารครบ

เราต้องช่วยกันสืบสานภูมิปัญญา เพราะถ้าเราไม่เน้นอาหารไทยความงามของวัฒนธรรมอาหารไทยก็จะหายหมด ถ้ามัวแต่กินตามอาหารฝรั่ง อาหารฝรั่งก็จะครอบงำ แล้วเราก็จะไม่ใส่ใจกับอาหารไทย เราต้องปลุกจิตสำนึกให้หันมาทานอาหารไทยให้มากๆขึ้น ทำอาหารไทยให้ดูทันสมัยอาจจะใช้ชื่อเป็นฝรั่งแต่รสชาติยังคงความเป็นไทย คือทำอาหารไทยมีความละเมียดละไมและมีรสนิยมเป็นไทยยกระดับ เวลาทานอาหารไทยให้นึกถึง รุ่นคุณพ่อ คุณแม่ คุณตา คุณยาย แล้วเราจะใช้เครื่องปรุงแบบในอดีต อุปกรณ์ในอดีตเราก็ไม่เสียเปรียบดุลทางการค้า พืชผักที่จะสูญพันธุ์ก็จะกลับมารื้อฟื้นขึ้นใหม่

เกษตรกรปลูกผักพื้นบ้านไทยมากขึ้น ตามหลักการเพียงเรากลับมาให้ความสนใจพืชผักไทยมากขึ้น ก็มีโอกาสช่วยกันอนุรักษ์พืชผักท้องถิ่น โดยปริยาย อย่างเช่นเรานิยมทานดอกกระเจียว ดอกดิน ก็จะทำให้ดอกดินเป็นทรัพย์ในดินโดยบัดดล พวกชาวบ้านก็จะไปตัดดอกดินที่โผล่ขึ้นมาไปขายทำให้มีรายได้ อ.ยิ่งศักดิ์ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าพวกเราจะทำให้ทรัพย์ในดินเป็นทองขึ้นมาได้

เพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพ เป็นเรื่องของนักวิชาการที่ทราบกันหากเราหันมาทานนั่นทานโน่นก็จะมีการปลูกพืชหมุนเวียนกันไปตามธรรมชาติทำให้เกิดความหลากหลาย ดีกว่าเรามานั่งถางไร่ ปลูกพืชแล้วทำโรงเรือนพลาสติกมาครอบ นำไอน้ำมาฉีดและปลูกผักไฮโดรเจนแทนที่จะปลูกในดินทำให้ดินของเราอุดมสมบูรณ์ไปด้วยกลายเป็นว่ามาปลูกในรางกลายเป็นวิทยาศาสตร์

การสร้างความสมดุลในระบบนิเวศ เป็นสิ่งที่ทุกคนยอมรับว่าการตัดวงจรของอะไรก็ตามโดยเฉพาะ GMOs ตอนนี้กำลังน่าเป็นห่วงเป็นใยกันเหลือเกินเรื่องมะละกอ GMOs จะทำให้ไม่มีมะละกอมาตำส้มตำ มะละกอฮาวายได้สูญพันธุ์ไปแล้วเพราะการกระทำ GMOs เป็นที่กังวลว่าหากมีลมพัดละอองในมะละกอ GMOs ปลิวมาใส่มะละกอพันธุ์เดิม ก็จะทำให้พันธุ์นั้นสูญพันธุ์ไปด้วย และติดเชื้อด้วย น่ากังวลเพราะส้มตำไทยกำลังไปทั่วโลก

ความสำคัญของการท่องเที่ยว

ต้องยอมรับว่าอุตสาหกรรมท่องเที่ยวในปัจจุบันนำเงินตราเข้าประเทศเป็นแสนล้านบาทและถ้าการท่องเที่ยว BOOM จริงก็จะเป็นรายได้อันดับแรกๆ ของประเทศไม่ใช่เพียงจะเที่ยวในประเทศ
ทางด้านเศรษฐกิจ เราดูว่าการท่องเที่ยวให้อะไรกับเราบ้าง การท่องเที่ยวทำรายได้ให้เราได้มากมาย
๐ การท่องเที่ยวเสริมสร้างเสถียรภาพและดุลภาพของการชำระเงิน
๐ อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่ก่อให้เกิดการจ้างงาน
๐ การท่องเที่ยวไม่ขีดจำกัด ในการผลิตและการจำหน่ายไม่ว่าจะมากี่แสน กี่ล้านคนสามารถรับได้ หมดไม่ได้จำกัดว่าต้องมาเท่านั้นเท่านี้คน

ทางด้านสังคม มนุษย์เป็นสัตว์สังคมถ้าหากบอกว่าประเทศเราปิดไม่ให้ใครมาเที่ยวบ้านเราวัฒนธรรมงดงามไม่อยากให้ใครมาปนเปื้อนบ้านเราก็จะผิดธรรมชาติการเป็นมนุษย์ มนุษย์ต้องมีการเดินทางหรือสัญจรทางการท่องเที่ยว เมื่อเราส่งเสริมให้เข้ามาเที่ยวบ้านเรา เราก็มีการไปเที่ยวบ้านเขาเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรม และมนุษยสัมพันธ์ เพราะฉะนั้นการท่องเที่ยวก็ถือว่าเป็นประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตอยู่แล้ว

การสนับสนุนฟื้นฟูอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมการฟื้นฟูนั้นเพียงเราบอกว่า ประเทศไทยจะมีการฟืนฟูขนบธรรมเนียมประเพณีพระราชพิธีโล้ชิงช้าในแบบโบราณแท้จริง ที่บริเวณเสาชิงช้าเพียงแค่ดำริที่จะมีการฟื้นฟูก็ทำให้มีการท่องเที่ยวแล้ว และมีการจัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อที่จะสามารถขายผลิตภัณฑ์ที่ทำขึ้นเอง คนไทยไม่มีนิสัยค้าขาย ดังนั้นทางรัฐบาลมุ่งให้มีการทำหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ต้องมุ่งส่งเสริมการขายด้วย

ฟื้นฟูประเพณีต่างๆให้มีความเหมาะสมยิ่งขึ้น แต่ยังคงรักษาจุดมุ่งหมายเดิมไว้ คงต้องเป็นหน้าที่ของรัฐบาลที่จะทำหน้าที่ตรงนี้

ด้านสุขอนามัยรวมทั้งสุขภาพจิต การที่มีโอกาสเดินทางท่องเที่ยวมีส่วนทำให้เกิดความพึงพอใจและสุขภาพจิตดีขึ้นคนที่จะท่องเที่ยวจะต้องมีเวลา มิใช่เช้าไป เย็นกลับไม่ถือเป็นการท่องเที่ยว ถ้ามีการค้างอ้างแรม 2 – 3 วันจะทำให้การท่องเที่ยวดีขึ้น

อุปสรรคของการท่องเที่ยวในประเทศไทยบางครั้งก็แพงเกินไป เช่นค่าเครื่องบินไปภาคใต้ซึ่งราคาพอๆ กับไปสิงคโปร์รวมถึงอาหารการกินของบางจังหวัดแพงเกินสมควร

สรุปอาหารไทยมีครบทุกรส เป็นที่ติดใจของนักท่องเที่ยว ขณะนี้กำลังส่งเสริมให้มีอาหารไทยกระจายตัวไปทั่วโลก

อาหารการกินของไทยเปลี่ยนไป
1. ภูมิปัญญาไทย อาหารไทย อาหารสุขภาพคนไทยทุกคนหันมาดูแลในการรักษาสุขภาพให้ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ หมายถึงการมีสุขภาวะที่ดีทั้งทางกาย ทางจิตทางสังคมและทางปัญญา อาหารเป็นเพียงปัจจัยหนึ่งที่ช่วยเสริมสร้างสุขภาวะที่ดีทางกาย นอกเหนือจากการออกกำลังกายที่เหมาะสม การพักผ่อนให้เพียงพอ
2. คุณลักษณะพิเศษของอาหารไทยคุณค่าทางโภชนาการที่จำเป็นต่อร่างกายอย่างครบถ้วนให้สรรพคุณทางยาและยาสมุนไพรสะท้อนถึงมิติทางภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่น
3. การพัฒนาอาหารไทยให้ได้มาตรฐานสากลต้องถูกหลักโภชนาการ ควรพัฒนาอาหารไทยให้มีความหลากหลายใช้วัตถุดิบในท้องถิ่นมีวิธีการประกอบอาหารไม่ซับซ้อน
4. การสร้างกระแสนิยมอาหารไทยเป็นการช่วยสืบสานภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของท้องถิ่นพืชผักพื้นบ้านได้รับความนิยมมากขึ้น
5. เกษตรกรปลูกพืชผักพื้นบ้านไทยมากขึ้นช่วยอนุรักษ์พันธุ์พืชของท้องถิ่นเพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพสร้างความสมดุล ให้แก่ระบบนิเวศ ทำชุมชนพึ่งตนเองได้ในด้านอาหารมากขึ้น
6. ความสำคัญของการท่องเที่ยวอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว สามารถนำเงินตราเข้าประเทศได้เป็นอันดับหนึ่งติดต่อกันมาทุกปี

อาจารย์พิทยะ ศรีวัฒนสาร
สิ่งที่นักท่องเที่ยวเข้ามาในประเทศไทย สิ่งที่เขาปรารถนานั้นนอกจากความประทับใจและศิลปวัฒนธรรมแล้วอีกสิ่งที่เขาต้องการก็คือ การได้ลองลิ้มชิมรสอาหารไทย อ.ยิ่งศักดิ์ ได้แจ้งให้พวกเราทราบว่า ชาวต่างชาตินิยมอาหารไทยเพราะอาหารไทยมีหลายรสชาติ มีประมาณ 9 รสชาติ เปรี้ยว หวาน มัน เค็ม เผ็ด และอื่นๆ อีก ชี้ให้เห็นว่าพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ซึ่งรัฐบาลนำออกมาเป็นวาระแห่งชาติในโอกาสทศวรรษแห่งการสืบสานวัฒนธรรมตั้งแต่ปี 2540 – 2550 เริ่มมีการเป็นจริงเป็นจังขึ้นมาเนื่องจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชปณิธานที่จะร่วมส่งเสริมให้วัฒนธรรมไทยเป็นสมบัติวัฒนธรรมของนานาชาติ เราจึงมีการผลักดันให้อาหารไทยเป็นอาหารของนานาชาติ ซึ่งก็ตรงกับภารกิจของ อ.ยิ่งศักดิ์ที่ได้กระทำมาเป็นเวลานาน นั่นก็คือการตั้งสถาบันการอาหารขึ้นมา อบรมและสอนบรรดาลูกศิษย์ทั้งหลาย ซึ่งในอดีตก็มีบริษัทหรือร้านอาหารในต่างประเทศที่ต้องการแม่ครัว ส่งคนมาให้ท่านดูและช่วยสั่งสอนในการฝึกฝนการเป็นพ่อครัว

อาหารไทยที่ อ.ยิ่งศักดิ์กล่าวไว้ ก็คือ อาหารสุขภาพ เพราะมีส่วนผสมของสมุนไพรและที่สำคัญก็คืออาหารของต่างประเทศนั้นเป็นอาหารที่มีคุณค่า แต่ไม่ผสมผสานกลมกลืนเท่ากับอาหารไทยในอดีตเมื่อสักประมาณ 400 – 500 ปีที่แล้ว ชาวต่างชาติได้เข้ามาเพื่อที่จะมาเอามาขนเครื่องเทศกลับไปเป็นส่วนผสมในอาหารหรือใช้ประกอบอาหาร และที่สำคัญที่สุด คือ สิ่งหนึ่งที่มาผสมผสานในวัฒนธรรมของเราก็คือ อาหารของวาน คาวหวานต่างๆส่วนหนึ่งก็ได้รับอิทธิพลจากต่างชาติ เช่น พวกบรรดาเหล่าทองทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง หม้อแกง ซึ่ง อ.ยิ่งศักดิ์ มีประสบการณ์ทางด้านการทำ แล้วช่วยทางครอบครัวทำเป็นช่างอาหารซึ่งคำเรียกเป็นภาษาโบราณที่น่าสนใจด้วยนั้นก็คือ “ช่างอาหาร”

อย่างไรก็ดี เราจะผลักดันให้อาหารไทยเป็นอาหารโลกและให้พ่อครัวไทยไปทำงานเมืองนอกและมีร้านอาหารที่มีเจ้าของเป็นคนไทย จะเกิดขึ้นได้จริงหรือไม่ อะไรจะเป็นสิ่งที่วัดมาตรฐานพ่อครัวและร้านอาหารในอนาคตได้อย่างไร มาฟัง ท่าน ผอ. วีระชัย อธิบายให้ทราบถึงแนวคิดเหล่านี้กัน

บริษัทพันธมิตรอาหารไทย : ครัวไทยระดับโลก รูปธรรมหรือมายา โดย นาย วีระชัย กู้ประเสริฐ

จริงๆแล้ว สิ่งที่จะพูด อ.ยิ่งศักดิ์ ได้พูดไปแล้ว แต่อย่างไรก็ตามก็มีบางส่วนที่จะเสริมเพิ่มเติม การสนับสนุนจากภาครัฐเมื่อเราตกลงปลงใจกันว่า ครัวไทย อาหารไทยจะเป็นธงหลักอันหนึ่งที่จะพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศที่เราเรียกว่า”ครัวไทยสู่โลก” หรือประเทศไทยจะเป็นครัวของโลกนั้นเอง
ที่นี้เรามาพูดถึงหัวข้อที่ว่า “มันมายาหรือเปล่า” มีคนคิดว่าเป็นมายาเพียง 2 คน ที่เหลือให้ความเชื่อมั่นว่าประเทศไทยจะเป็นครัวของโลกได้

ครัวไทย เผอิญผมเพิ่งเดินทางกลับจากประเทศอังกฤษที่กรุงลอนดอน ถ้าทุกคนติดตามข่าวในคณะของท่านรองนายกฯสมคิด ไปโรมดูโชว์เรื่องครัวไทยอาหารไทยสู่โลก ไปประมาณ 3 วันก็ได้พบกับผู้ประกอบการร้านอาหารไทยเจ้าของภัตตาคารอาหารไทยผู้ประกอบอาหารนำเข้า ทั้งไทยทั้งเทศทั้งได้เยี่ยมชม Oriental City ซึ่งเป็นศูนย์การค้าผัก (Grocery) ทางด้านเจ้าของที่เป็นชาวต่างชาติ ทราบไหมว่าในนั้นเป็นของไทยเกิน 50% น่าภูมิใจมากร้านอาหารไทยในทั่วโลกขณะนี้จากการสำรวจ 1500 ร้านอาหาร เป็นของไทยแท้ๆ เพียง 20-30% เท่านั้น ดังนั้นท่านทั้งหลายทั้งหมดในที่นี้เมื่อจบการศึกษาแล้วต้องการเป็นเจ้าของร้านอาหาร มีโอกาสความเป็นไปได้มาก หากท่านสนใจ ทางรัฐบาลพร้อมช่วยเหลือและการสนับสนุนเต็มที่เพราะอยากให้สัดส่วนของเจ้าของที่คนไทยเพิ่มมากขึ้น ส่วนเจ้าของที่เป็นชาวต่างชาติประเทศไทยก็ไม่ปิดกั้น เพราะพวกที่เขาชื่นชมในอาหารไทยมาก ซึ่งทำให้เราสามารถส่งออกวัตถุดิบต่างๆ จากการสำรวจของวิทยากร North Western Ken lox Business School อาหารไทยอยู่ในอันดับที่ 5 ของโลก

นโยบายของรัฐบาลได้ตั้งไว้ว่า ภายใน 5 ปีจากนี้ไปเราจะขออยู่ในอันดับที่ 2 หากถามว่ายากไหมคำตอบ คือยากแน่นอนแต่ก็ไม่เกินความสามารถถ้าทุกคนที่เชี่ยวชาญทางด้านอาหารร่วมมือกันเมื่อทำให้อาหารขึ้นมาอยู่ในอันดับที่ 2 จึงเกินภาพรวมเรื่องครัวไทยสู่โลก เมื่อคิดถึงอาหารชาติใดอยู่ในใจ 4 ของไทยเหนือญี่ปุ่นอยู่เล็กน้อย อิตาเลียน สปาเก็ตตี้ 1 ในโลก

ในแง่การตลาดจากที่ไปตลาดที่ลอนดอน ปรากฏว่ามีอาหารญี่ปุ่นอยู่ในห้างสรรพสินค้ามากกว่าอาหารไทย ถ้าห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่ง ที่ลอนดอน ก็จะมีร้านชูชิญี่ปุ่น นั่งแล้วก็มีสายพานวิ่งฝรั่งก็ยินดีจ่ายไป เท็มปูระ 5 ปอนด์/250 บาท อ.ยิ่งศักดิ์ให้ข้อมูลประเทศสิงคโปร์ ให้ข้อมูลประเทศอังกฤษเผื่อจะเปลี่ยนใจไปลงทุนในประเทศอังกฤษแทน อาหารก็แพงในขณะนั้นมีแค่น้ำซุปเส้น 10 กว่าเส้น กุ้ง 1 – 2 ตัว

อาหารไทยที่ได้ชื่อว่า Thai Food ไม่ว่าเจ้าของจะเป็นชาติอะไร พ่อครัวแม่ครัวชาติอะไรก็พอได้ ต่างชาติติดกับชื่อ Thai Food ไม่ว่าจะหรูขนาดไหน ว่าจะเป็น Food Court ก็ขายได้ ผัดไทยผัดไปเถอะต่างชาติกินได้หมดที่เยอรมันแกงเชียวหวาน ราคา 200 – 300 /จาน ก็ถือว่าธรรมดา

ด้านอาหารที่มีสรรพคุณทางสมุนไพรน้ำ อาหารไทยอยู่อันดับ 8 ไม่ใช่ว่าสรรพคุณไม่ดีแต่ไม่มีการเผยแพร่ หรือตอกย้ำให้ผู้บริโภคได้เข้าใจถึงสรรพคุณของสมุนไพรของเราที่ขณะนี้จัดอยู่ในยาแผนโบราณยังไม่มีการทำการตลาดอย่างจริงจัง ที่อาจารย์ยิ่งศักดิ์ว่ากล้วยน้ำหว้าลูกโตๆ ก็นำไปถวายพระหมด ก็เป็นเรื่องจริงที่เป็นจุดที่ภาครัฐเล็งเห็นว่าจะเข้ามาเพื่อแก้จุดบกพร่องตรงนี้เพื่อทำให้ของเรามีคุณค่ามากขึ้นผลไม้ไทยก็ยังเป็นอันดับ 1 เช่น มะม่วง ข้าวเหนียวมะม่วงเป็นที่ยอมรับอย่างมากการที่เราจะส่งเสริมครัวไทยเป็นครัวของโลก อาหารไทยทำกันอย่างไร ภาครัฐจึงกระตือรือร้นออกมาตรการส่งเสริมให้มีการพัฒนาขีดความสามารถ OTOP สำนักงานส่งเสริมรัฐวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม

เรื่องบริษัทพันธมิตรอาหารไทยขอทำความเข้าใจให้ถูกต้อง เนื่องจากกระแสข่าวพันธมิตรอาหารไทยมีมาก่อน 2 -3 เดือน ขณะนี้รูปแบบการส่งเสริมไม่ใช่รูปแบบของบริษัท บริษัทพันธมิตรอาหารไทยนั้นไม่มี ผลสรุปการเข้าประชุมก็จะมีคณะกรรมการส่งเสริมพัฒนาอาหารไทยและร้านอาหารไทยแห่งชาติ ดำเนินตามมติ ครม. เพราะฉะนั้นเราจะพัฒนา 2 อย่างควบคู่กันไปคือ พัฒนาอาหารและร้านอาหาร

ทำอย่างไรอาหารทุกจานที่ผู้บริโภคกินแล้วสบายใจ อาหารไทยเป็นอาหารที่นิยมเลิศรสแต่ Food safety เป็นอุปสรรคอย่างใหญ่หลวงของเรา ฝรั่งมาเที่ยวในประเทศไทยกินเข้าไปแล้วสุขภาพไม่ดี ท้องเสียจึงถือเป็นจุดอ่อนมาก การเปิดร้านอาหารไทยในต่างประเทศนั้น Food safety จะต้องผ่าน 100% ถ้าไม่ผ่านก็เปิดไม่ได้ เพราะ Food safety standard เขาจะตรวจ 100% แต่ถ้าเป็นบ้านเรานั้นบางครั้งเรากินอาหารแล้วท้องเสียก็มี ตั้งแต่ผักที่ปรุง ภาชนะที่ใส่ เนื้อสัตว์ที่มีการปนเปื้อนสารเคมีต่างๆ ที่ทำให้มีผลต่อร่างกายเรา เป็นเรื่องที่เราต้องดำเนินการแก้ไขอยู่อย่างต่อเนื่อง คณะกรรมการอาหารไทยและร้านอาหารไทยแห่งชาติ เป็นการทำงานแบบบูรณาการในแง่ที่ว่าประธานคณะกรรมการคือท่านรองนายกฯ สมคิด คณะกรรมการประกอบไปด้วยทุกกระทรวง ทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องที่ อ.ยิ่งศักดิ์บอกว่าผลิตพ่อครัวแล้วส่งออกไม่ได้เป็นเรื่องของกระทรวงการต่างประเทศที่ต้องทำหน้าที่เจรจา เพื่อให้พ่อครัวที่เราผลิตได้ไปต่างประเทศได้ ไม่ว่าจะเป็นทวิภาคี พหุภาคี ทางสาธารณสุขก็จะมาดูแลในเรื่อง Food safety เรื่องขบวนการรับรองมาตรฐานต่างๆ ในขณะนี้มีสำนักงานมาตรฐานอาหารเกษตรและอาหารแห่งชาติที่จะทำอะไรขึ้นไปอีกมาก กระทรวงที่เกี่ยวข้องเช่น กระทรวงพาณิชย์ ซึ่งมีศูนย์การค้าพาณิชยกรรมอยู่ทั่วโลกก็จะเป็นด่านแรกที่จะให้บริการ

สำหรับร้านอาหารไทยที่ต้องการขยายกิจการร้านอาหารเป็นการยกระดับมาตรฐาน ในประเทศไทยสามารถติดต่อได้ที่ สสว. ได้ในเรื่องที่จะไปเปิดร้านอาหารไทยว่า จะต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง ต้องลงทุนอย่างไร หาเงินทุนอย่างไร ต่อไปการดำเนินงานจะไม่มีขีดคั่นระหว่างกระทรวงและหน่วยงานของรัฐอีกต่อไป คณะกรรมการจะเป็นตัวอย่างของการทำงานในภาครัฐที่บูรณาการ ที่บอกว่ากระทรวงนั้นทำอย่างนั้นกระทรวงนี้ทำอย่างนี้ที่ซ้ำซ้อนกันก็จะลดลงเรื่อยๆจนกระทั่งไม่มีการซ้ำซ้อนกันอีก ถ้าจะมีก็คือการซ้ำเสริมให้แข็งแกร่งขึ้นมากกว่า เป็นการต่อยอดเป้าหมายของครัวไทยสู่โลกร้านอาหารไทยสู่ประเทศอื่น

เราเน้นความเป็นไทย เพราะอาหารไทยเป็นสื่อของวัฒนธรรม เป็นทูตวัฒนธรรมของประเทศสิ่งนี้เราก็จะส่งออก Reverse ออกไป ทำไม Food safety ร้านพิซซ่ามาไทยเราได้ เราก็จะส่งกลับไปบ้างเมื่อเราส่งกลับไปแล้วกุลยุทธ์ทางภาครัฐก็จะเป็น Outlet อาร์มให้กับประเทศในการส่งออกวัตถุดิบอาหารไทยไปต่างประเทศเพื่อให้อาหารจานเด็ดของไทยมีส่วนผสมเครื่องปรุงต่างๆจากประเทศไทยมาที่สุดเท่าที่จะมากได้ เพื่อจะได้คงรสชาติของความเป็นอาหารไทยไว้ ขณะเดียวกันร้านอาหารไทยในต่างประเทศก็เป็น Outlet เป็นการจำหน่ายสินค้า OTOP ที่ อ. ยิ่งศักดิ์ กล่าวถึง 1 ตำบล 1 ผลิตภัณฑ์ นี้เป็นยุทธศาสตร์ที่เราจะใช้ล่าร้านอาหาร 6,500 แห่ง และ 10,000 แง ใน 3-4 ปี ข้างหน้า Outlet อย่างดีเลยตั้งแต่เปิดประตูเข้าไปเห็นของตกแต่งในร้านก็ดี สินค้าอุปโภคบริโภค ตั้งแต่ผ้าปูโต๊ะ ช้อนส้อม ถ้วยชามเซรามิกทุกอย่างรัฐบาลสนับสนุนให้ผู้ผลิตนำส่งออกไปให้ได้ด้วยความร่วมมือของทุกกระทรวง ทบวง กรม และสายการบินไทย

เข้าไปถึงร้านอาหารถึงหน้าร้านเพียงแค่แจ้งให้ทราบว่าต้องการอะไรล่าสุด สสว. ได้ร่วมมือกับร้านอาหารไทยที่มีศักยภาพที่จะเป็นตัวอย่าง รูปแบบการำงานของ “ครัวไทยอาหารไทย” สถาบันกลาง Q-Mark คือ ตรารับรองคุณภาพความชื่นชมในอาหารไทยโดยมีหน่วยงานของรัฐที่จะช่วยกันสร้างมาตรฐานไทยทั่วโลก เพราะเราต้องการให้อาหารไทยติดอันดับโลกเนื่องจาก Life Style ของผู้บริโภคต่างประเทศถ้าไม่มีการรับรอง ก็คงไม่ได้รับการชื่นชม เหมือนมิชลินแบรนด์ ได้ส้อม 1 ข้าง 1 คู่ 2 คู่ รับรองเลยว่าอาหารนี้ยอดเยี่ยม รัฐบาลไทยก็เช่นเดียวกันที่ต้องสร้างสแตนดาร์ดให้กับร้านอาหารไทยทั่วโลก เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภค

แล้วมิหนำซ้ำไม่ใช่แค่ร้านอาหารไทยที่จะต้องเป็นครัวของโลกเรายังสนับสนุนให้พัฒนาอาหารไทยในรูปอุตสาหกรรมเช่น Ready to eat กินที่ภัตตาคารไทย หลังจากที่กลับไป ก็เกิดติดใจ ก็เลยไปร้านซุปเปอร์มาเก็ต หยิบจากตู้เย็นแล้วจ่ายเงินแล้วกลับบ้านไปเข้าไมโคเวฟคลุกทานได้ นี้คือ Ready to eat

Ready to cook ภัตตาคารอาหารไทยที่จะมีเป็น 10,000 ร้านอาหารทั่วโลก ต่อไปจะ mass มากขึ้นจะต้องทำแข่งกับเวลาจะต้องเทิร์นให้ได้ 2 – 3 รอบต่อคืน คงจะลำบากที่จะต้องสต๊อคของสดซึ่งมันเน่าเสีย รัฐบาลเองมีนโยบายสนับสนุนให้ผู้ประกอบผลิต Ready to cook พร้อมและ อาจจะไปเติมเสน่ห์ปลายจวักด้วยตัวเองก็ทำเป็นอาหารจานเยี่ยมของร้านนั้นไปได้ นี้เป็นรูปแบบหนึ่งที่เราเน้นอุตสาหกรรมนี้ คือภาพส่งออกที่เราจะได้อย่างเนื้อๆจริงๆ

เจอนูร์ลิด เมนู ก็จะเป็น top ten top fifteen มีการผลิตขึ้นมา เราจะเน้นในเรื่อง farms/ farmersพวกปลูกผักจะต้องเน้นให้มีคุณภาพที่อยู่ในมาตรฐาน มาตรฐานนี้เราจะต้อง endorse ตั้งแต่ฟาร์มผู้บริโภคจะได้มั่นใจว่าของที่อยู่ที่บ้านของเขานั้นมันมีมาตรฐานตั้งแต่ไร่ที่สระบุรี ที่ขอนแก่น และต่อไปก็จะมีคณะ delegate จากต่างประเทศเข้ามารับรองถึงฟาร์ม เราจึงจะไปตรงนี้ certificate อย่างนี้สามารถที่จะเป็น national endorsement ได้ มีองค์กรที่เกี่ยวข้อง Raw material, Ready to Cook, Ready to eat ,
Restaurant retail คือเราจะดู Total Vulcan ทั้งสายผลิต ตั้งแต่แรกถึงร้านอาหาร จะเห็นว่า SMEs จะมี สสว. การเงินจะที SMEs Bank มี venture Epaulet Fund โดยที่มี สสว.เป็นแกนหลักในการบริหารกองทุน SMEs ส่วนเงินจำนวน 50,000 ล้านบาทก็มีส่วนที่จะนำมาช่วยสนับสนุนร้านอาหารไทยที่จะเป็น 10,000 – 20,000 ร้านอาหารทั่วโลก ถ้าหากร้านอาหารนั้นมีมาตรฐานที่จะทำเราก็จะสนับสนุนตั้งแต่การผลิต การเงินตลอดจนการขายโดยมีสถาบันร้านอาหารมารับเอง เพราะฉะนั้นภัตตาคารไทยสามารถเลือกรับบริการอาหารไทยได้ทุกรูปแบบ จะเห็นว่าแต่ตั้ง management การฝึกบริหารจัดการ ฝึกอบรม license Pr Ex ร้านอาหารที่ได้รับคัดเลือกจะอยู่ใน list ของ Pr ของ หน่วยงานของภาครัฐ เช่นการบินมี in-flight Magazine ร้านอาหารไทยของท่านจะปรากฏใน in – flight Magazine ท่านลองคิดดูว่าจะมีกี่ Consumer ที่จะได้เห็น Magazine ลงว่าประเทศนั้น ๆ สามารถที่จะรับประทานอาหารที่ร้านนี้ ประเทศนี้ได้เลยบอกได้หมดว่าอยู่ที่ไหน และสามารถจองได้ล่วงหน้า จะจองผ่าน E-mail ก็แล้วแต่ เพราะฉะนั้นร้านที่ได้รับคัดเลือกจะได้รับประโยชน์จากการสนับสนุนจากภาครัฐอย่างเต็มที่และมากมาย รวมทั้งภาคการเงินด้วยอีก 2 ปี เราจะมาคุยกันอีกทีว่าจะอยู่อันดับสองของโลกได้ไหม

ผลที่คาดว่าจะได้รับ ขณะนี้การทำงานของทางภาครัฐ Even Market เหมือนเอกชน ทำแล้วได้อะไรมี Return สักแค่ไหน เพราะฉะนั้นจะเห็นว่าการจัดสรร ที่เขาเรียกว่า Resource allocation ภาครัฐในยุคนี้จะต้องชัดเจน เป็นรูปธรรม ไม่ใช่สักแต่ว่าจะทำเช่น “จะเป็นอันดับ 2 ของโลกได้ไหม” คำถามที่ว่าร้านอาหารไทยมีมากขึ้นหรือเปล่า สินค้า OTOP ขายได้เพิ่มขึ้นหรือเปล่า ทูต CEO ผู้ว่า CEO เริ่มขึ้น 1 ตุลาคม 2546 ทุกอย่างโยงเข้ากันหมดไม่ว่าครัวไทยสู่โลก โครงการทูต CEO ผู้ว่า CEO ไปปลูกผักไปดูแลฟาร์มให้ดี จังหวัดของท่านปลูกผักได้มาตรฐานหรือเปล่า สามารถส่งเข้าขบวนการครัวไทยสู่โลกได้ไหม ปริมาณขายแต่ละจังวัดเพิ่มขึ้นหรือเปล่า จำนวนร้านมาตรฐานเพิ่มขึ้นไหม ปริมาณและมูลค่าการส่งออกในประเทศไปต่างประเทศเพิ่มขึ้นหรือไม่ ทุกอย่างอยู่ในขบวนการ อยู่ในบูรณาการทั้งหมด เพราะฉะนั้นจะเห็นว่าภาครัฐเดินหน้าเต็มที่

แต่อย่างไรก็ตามนโยบายในภาครัฐที่กล่าวไปแล้ว เอกชนก็นำภาครัฐ รัฐมีหน้าที่สนับสนุนอำนวยความสะดวกทุกเรื่อง ส่วนผู้ที่เป็นตัวละครเอกก็คือ เอกชน เอกชนในที่นี้จะรวมถึงนักศึกษาที่กำลังจะจบที่จะเข้าสู่ตลาดแรงงาน ผู้ที่ทำงานแล้วเปลี่ยนอาชีพออกมาเป็นผู้ประกอบการ อยากเป็น SMEs จะเห็นได้ว่าความพร้อมครัวไทยสู่โลก กล่าวสั้นๆ คือ ศักยภาพความพร้อมที่มีอยู่ในตอนนี้จะอยู่ในขั้น Operation คือการ Execution ที่จะทำให้เกิดเป็นผลซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจโดยเฉพาะสถาบันการศึกษาเพื่อที่จะผลักดันโครงการนี้ให้ก้าวหน้าต่อไป และบรรลุเป้าหมายอย่างที่พวกเราต้องการ เพราะเป็นโครงการที่บูรณาการจริงๆ

อาจารย์ พิทยะ ศรีวัฒนสาร

คำตอบในคำอธิบายของท่านทำให้เรามั่นใจได้ว่าร้านอาหารไทย ผู้ประกอบการอาหารไทยและพ่อครัวของไทยที่ได้เรียนจาก อ.ยิ่งศักดิ์ และสถาบันอื่นๆก็ได้รับการสนับสนุนด้วย

เริ่มจากการ Check rating จากพวกเราก่อนว่า พวกเราจะเชื่อมั่นหรือไม่อย่างไรสำหรับร้านอาหารไทยและผู้ประกอบการของไทย จะสามารถที่จะออกไปบุกเบิกเส้นทางเพื่อที่จะสร้างการเป็นปึกแผ่นให้แก่เศรษฐกิจของไทยในวันข้างหน้า จากมรดกภูมิปัญญาไทย อาหารไทย ร้านอาหารไทยทั่วโลก 6,000 กว่าแห่งมีเพียง 20% ที่มีเจ้าของเป็นของคนไทย แต่เราได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล ภายใน 5 ปี ที่รัฐบาลกำหนดไว้ที่จะผลักดันอาหารไทยเป็นอาหารยอดนิยมอยู่ในอันดับที่ 2 ของโลก แต่ อ.ยิ่งศักดิ์ บอกว่าใช้เวลาเพียง 2 ปี อาหารที่ได้รับความนิยมสูงสุดของโลกคือ อาหารอิตาเลียน (อันดับ1) ฝรั่งเศส(อันดับ2) จีน(อันดับ3) ไทย(อันดับ4) ญี่ปุ่น(อันดับ5)อินเดีย(อันดับ6) อาหารไทยที่เป็นที่นิยมสูงสุดคือ ต้มยำกุ้ง เมื่อปี 40 นั้นเมื่อเศรษฐกิจของเราประสบภาวะวิกฤต จึงเป็นที่มา ต้มยำกุ้ง Crisis คือวิกฤตการณ์จากต้มยำกุ้ง จากการลดค่าเงินบาทของไทยเมื่อปี 40 อย่างไรก็ดี แม้เราจะทราบว่าอาหารไทยมีคุณค่าทางด้านโภชนาการและทางด้านสมุนไพร แต่ว่าคนทั่วไปรู้ว่าอาหารไทยจัดเป็นอาหารไทยมีคุณค่าทางด้านสุขภาพ เป็นอันดับที่8 เนื่องจากปัญหาการโปรโมท ปัญหาของการสนับสนุน หรือว่าปัญหาของการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ของเรานั้นยังมีน้อย อันที่จริงอาหารไทยมีคุณค่ามากมาย อย่างที่ คำกล่าวของ อ.ยิ่งศักดิ์ เรายังทราบว่าอาหารหวานของเรา เช่น ข้าวเหนียวมะม่วงเป็นอาหารยอดนิยม ในอดีตสมัยพุทธกาลพุทธประวัติของพระพุทธเจ้าได้กล่าวถึงการเสวยมะม่วงของพระพุทธเจ้าไว้ก่อนที่ท่านจะแสดงยมกปาฏิหาริย์ ก็ชี้ให้เห็นว่ามะม่วงเป็นผลไม้พื้นบ้านของไทยเรา และได้รับการปรับปรุงขยายพันธุ์อย่างดีมาโดยตลอด เป็นที่นิยมกันมาอย่างต่อเนื่อง เรามีศักยภาพเพียงใดต่อการแข่งขันในตลาดโลก ผอ.วีระชัย ก็ได้กล่าวไว้ว่า ในเมื่อรัฐบาลของไทยเราพร้อมที่จะสนับสนุนทุกอย่างแล้วเพราะฉะนั้นเป็นอันว่า พวกเราที่จะเป็น บัณทิตในวันข้างหน้าที่ไม่มีอะไรนอกจากตัวและมันสมองก็สามารถจะเป็นผู้ประกอบการร้านอาหารในต่างประเทศได้ ถ้าพร้อมที่จะทำ และสนใจที่จะทำ

ส่วนใหญ่กรณีที่รัฐได้ทำ Road Show หรือว่าการทำตลาดในต่างประเทศก็ได้เริ่มต้นที่อังกฤษต่อไปเป็นประเทศสหรัฐอเมริกาและออสเตรเลีย ซึ่ง อ.ยิ่งศักดิ์ ยินดีที่จะร่วมเดินทางไปและ ผอ. วีระชัยก็ตอบรับโดยการเชิญท่าน พวกเราที่อยู่ที่นี้ ก็ได้เอาใจช่วยชาวสวนของเราที่จะได้มีโอกาสที่จะส่งผลิตภัณฑ์ของเราจากสวนลงโต๊ะอาหารโดยตรง ท่ามกลางการพัฒนาคุณภาพอาหารอย่างเข้มข้น และได้รับการดูแลจากทูต CEO อีกทางหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม เราจะส่งเสริมอาหารไทยให้เป็นอาหารยอดนิยมของโลกได้อย่างไร เพื่อให้การท่องเที่ยวของเรามีความยั่งยืน ท่านอาจารย์อรุณศรี ศาสตรานิติ แงการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยจะอธิบายให้เราทราบ ขอเรียนเชิญครับ

การส่งเสริมอุตสากรรมทางการท่องเที่ยวด้วยอาหารไทย โดย นางอรุณศรี ศาสตรานิติ
เรื่องอาหารไทยกับการท่องเที่ยวเกี่ยวพันกันอย่างไร ทรัพยากรทางการท่องเที่ยวแบ่งออกเป็นทรัพยากรด้าน ธรรมชาติ ทรัพยากรด้าน โบราณสถาน ทรัพยากรด้าน ศาสนาสถานและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นที่เป็นรูปธรรมและนามธรรมได้แก่ วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิตและความเชื่ออาหารไทยได้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของทรัพยากรการท่องเที่ยว ในแง่ของวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตอาหารไทยกับการท่องเที่ยวเกี่ยวพันกันตรงนี้ประเทศไทยเป็นประเทศที่โชคดีมากที่มีทรัพยากรการท่องเที่ยวหลากลาย ซึ่งนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาก็มีความสนใจที่หลากหลาย เช่นบางประเทศสนใจวัฒนธรรม บางประเทศสนใจธรรมชาติ บางประเทศมาเพื่อรับประทานอาหารอย่างเดียว บางประเทศมาเพื่อช้อปปิ้งอย่างเดียว เพราะฉะนั้นจากที่อาหารไทยเป็นส่วนหนึ่งของการใช้ส่งเสริมการท่องเที่ยวมาตั้งแต่เราตั้งองค์การส่งเสริมการท่องเที่ยว นั้นคือ ปี 40 มาแล้วเราไปโปรโมทประเทศไทยที่ไหนเราก็จะเอาอาหารไทยไปด้วย เอาไปตั้งแต่สมัยที่ซึ่งแสนจะยากเย็น คือสมัยที่ยังไม่มีใครรู้จักอาหารไทยยังไม่มีใครขาย ส่วนประกอบของอาหารไทยในต่างประเทศเลย วิธีไปของเราก็ได้รับความกรุณาจากการบินไทย การขนเราก็ขนกันแบบแทบจะย้ายเมืองกันเลยทั้งผักสด พริกสดเอากันไปเป็นลังๆ เผื่อว่า 10 วันที่ไปทำอาหารไทยนั้นต้องมีของเสียที่จะต้องทิ้งด้วยและหาซื้อไม่ได้ในต่างประเทศจะเห็นว่าเราเอาอาหารไทยของเราไปตลอด อาหารไทยไปแล้วใช่ว่าเราเอาอาหารไทยไปเสริมขายเฉยๆ แต่เราได้แสดงวิธีทำด้วย นอกจากนั้นเราก็เอาวัฒนธรรมอื่นในด้านอื่นๆอย่างเช่น การรำ แกะสลักผักผลไม้ โดยมีผู้อธิบายให้ฟังจะเห็นว่าอาหารไทยเราตามไปขนาดนั้นซึ่งต่อมาการนำเอาอาหารไทยไปต่างประเทศสะดวกขึ้นเพราะการที่เราในประเทศต่างๆ พบว่าร้านขายของชำที่เป็นผักไทย เช่น โหระพา ก่อนที่เราจะไปประเทศไหนสำนักงานที่อยู่ที่นั่นก็จะตรวจตราดูก่อนว่า ผักชนิดไหนบางที่ที่นั้นมี เราจะได้ไม่ขนไป เราจะได้เอาเฉพาะที่จำเป็น ปีหลังๆ มานี้อาหารไทยเริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้น และมีร้านอาหารไทย ที่คนไทยไปอยู่ต่างประเทศแล้วเปิดร้านอาหารไทยก็มีการสั่งของเข้ามาการเอาส่วนประกอบอาหารไทยก็สะดวกขึ้น นอกจากการส่งเสริมอาหารไทยด้วยการขนส่งส่วนประกอบอาหารไทยไปทำในประเทศต่างๆแล้ว เราก็แสดงวิธีทำด้วยตอนหลังเริ่มสนุกมากขึ้นจากที่ทำในครัวเราก็ขอโรงแรมออกมาทำโชว์ เช่น ต้มยำกุ้งเพราะเป็นอาหารที่มีส่วนผสมน้อย ทำง่าย และสามารถทำเองที่บ้านได้ ส่วนประกอบที่ต่างประเทศก็เยอะหลังจากนั้นเราก็เริ่มคิดว่าการที่จะนำอาหารไทยไปโปรโมทนั้นยากมากมาย ยากกว่าเชิญนักเขียนเข้ามาบ้านเราโดยให้นักเขียนไปที่โรงเรียนการเรือน ซึ่งสอนเด็กผู้หญิงทำอาหารอย่างเดียวนำชมวิธีการเรียนทำอาหารไม่ใช่ทำแบบฉาบฉวยเราต้องเรียนด้วยใจรักและอยากทำจริงๆ พวกนักเขียนกลุ่มนี้จะไปทำการเขียนเรื่องอาหารไทยจนกระทั่งใน 5 – 6 ปีที่ผ่านมาการท่องเที่ยวเริ่มเปลี่ยนไปเยอะ ไม่ใช่ที่มากันเยอะๆแล้วขึ้นรถลงรถแล้วไกด์บอกพัก 10 นาทีก็ 10 นาที บอกให้ถ่ายรูปก็ถ่าย แต่ปัจจุบันไม่ใช่แบบนั้นมันเริ่มมีการสนใจพิเศษมากขึ้นเป็นเฉพาะเรื่องๆ ไป อาจเป็นเรื่องระบบนิเวศ วิถีชีวิตชาวบ้านแต่ที่สำคัญ 5-6 ปีที่ผ่านมา นักท่องเที่ยวเริ่มสนใจสุขภาพมากขึ้น ซึ่งเป็นการท่องเที่ยวแบบเวลเนส เป็นการท่องเที่ยวแบบอยู่ดีกินดี ททท. จนได้มีการบอกกล่าวว่าอาหารไทยไม่ใช่แค่อร่อยอย่างเดียว แต่ยังเป็นอาหารเชิงสุขภาพด้วยเพราะมีสมุนไพรต่างๆ เยอะแยะมากมายเราก็เอาต้มยำกุ้งขึ้นมาโชว์เพราะว่ามันมีสมุนไพรอะไรบ้าง

อาหารไทยในแง่ของสมุนไพร อาหารไทยกับการท่องเที่ยวแยกออกจากกันไม่ได้เลยถือว่าเป็นสินค้าหนึ่งของการท่องเที่ยวเป็นที่ช่วยดึงดูดให้คนเข้ามาในบ้านของเราเช่นเดียวกันกับธรรมชาติที่สวยงาม และโบราณสถาน และหนึ่ง Product นี้อาหารแต่ละชนิดวิธีทำแต่ละขั้นตอนไม่ใช่จะเกิดขึ้นในวันสองวัน แต่เป็นมาด้วยวิถีชีวิต ความคิด จินตนาการ และความประณีตบรรจงที่บรรจุในอาหารเราจึงเอาอาหารมาเป็นสินค้าทางการท่องเที่ยว

อาจารย์ พิทยะ ศรีวัฒนสาร
จากคำกล่าวของ ผู้อำนวยการ อรุณศรี ชี้ให้เห็นว่าอาหารไทยเป็นส่วนหนึ่งของทรัพยากรการท่องเที่ยว ซึ่งนอกเหนือจาก โบราณสถาน วัฒนธรรม อาหารไทยยังเป็นสิ่งที่ ททท. ได้ใช้เป็นปัจจัยดึงดูดนักท่องเที่ยวมาเป็นเวลานานแล้ว เมื่อก่อนนี้ถ้าเราไปที่ถนนกรุงศรีอยุธยาซึ่งมีนักท่องเที่ยวเข้ามาประจำคือ ร้าน สุพรรณหงส์ ก็ได้รับการผลักดันจาก ททท. ได้สร้างสรรค์ สะสมภูมิปัญญาและผลักดันภูมิปัญญาที่จะทำให้มีการสาธิตอาหารไทยให้ชาวต่างชาติได้รู้จักกับอาหารไทย ก็เป็นความพยายามที่ต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน สิ่งที่ ททท. ได้ทำตั้งแต่แรกกลายมาเป็นจุดเด่น เป็น “ดาว” ในการที่จะทำให้คนทั่วโลกรู้จักประเทศไทยซึ่งเป็นการนำไปสู่การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ขอเรียนเชิญผู้มีเกียรติทุกท่านหยุดรับประทานอาหารว่าง แล้วเราจะมาเริ่มกันอีกภายในสิบนาทีครับ

ผู้ร่วมการสัมมนาตั้งคำถามวิทยากร

อ.ยิ่งศักดิ์ ไม่ทราบว่า 2 ท่านที่ยกมือเมื่อสักครู่นี้ที่ผมถามว่า “เป็นมายาหรือเปล่า”
มีคำถามไหมครับ
น.ส.อัญชลี ค่ะ การส่งออกวัตถุดิบที่ส่งไปยังต่างประเทศ ภาครัฐมีวิธีการปฏิบัติการอย่างไรคะ
วัตถุดิบที่เป็นเครื่องปรุงของอาหารไทยค่ะ

นายวีระชัย การส่งออกเครื่องปรุงนั้น ทราบไหมครับว่าปีหนึ่งๆ เวลาส่งออกปีละเท่าไร ขอถาม Quiz สั้นๆ ครับยังไม่ทราบไม่เป็นไร ขอบอกเป็นความรู้นะครับ 3 แสนล้านบาทครับ เชื่อมั้ยครับ เครื่องปรุงเครื่องเทศส่งออกปีละ 3 แสนล้านบาท ที่เห็นพวกกะปิ น้ำปลา ซอสพันท้ายนรสิงห์ หยั่นหว่อหยุ่น อะไรก็แล้วแต่สูงถึงขนาดนั้น ลองคิดดูว่าถ้าร้านอาหารไทยเพิ่มขึ้นจาก 6,500 ร้าน อาหารเป็นหมื่น ร้านอาหารเราจะส่งออกได้อีกเท่าไร แล้วนักศึกษาทุกคนที่ได้อยู่ต่างจังหวัดก็ไปคิดต่อกันได้ว่าเราจะปลูกอะไรที่สามารถต้อนเข้ากระบวนการเครื่องปรุงเครื่องเทศอย่างนั้นได้ เมื่อสักครู่ได้ถามถึงภาครัฐว่าทำอย่างไร ครับอย่างที่กล่าว ภาครัฐทราบดีว่าผู้ผลิตไม่มีความชำนาญเรื่องการตลาด ก็ขอให้มุ่งการผลิตที่สอดคล้องกับสิ่งที่จะส่งออกนะคับที่สนับสนุนให้ทำอย่างเช่นที่อาจารย์ยิ่งศักดิ์บอกว่ากะเพราไก่ กะเพราต้องเป็นกะเพราที่ดีไม่มีสารปนเปื้อน สะระแหน่ ขิง ข่า ตะไคร้ นะคับ ปลูกให้ดี เครื่องปรุงเครื่องเทศ พริกสำเร็จรูปที่ตำแล้ว อะไรต่างๆ เหล่านั้นนะครับ ภาครัฐก็กำลังสนับสนุนให้มีการตั้ง Thai Grocery Shop ในต่างประเทศนะครับ เป็น Distribution Center ในขณะนี้มีเอกชนหลายรายเริ่มที่จะสนใจติดตั้ง และเก็บมาถามทางภาครัฐว่าถ้าจะตั้ง แล้วมีแหล่ง supply ให้มั้ย แน่นอนครับ ถ้าเราพร้อมที่จะ supply เราก็จะขายได้อย่างถูกต้องมั้ยครับ นั้นเป็นการเชื่อมโยงระหว่างผู้ผลิต ผู้นำเข้าโดยตรงไม่ผ่านคนกลาง นี้คือการช่วยเหลือของภาครัฐที่เราสามารถทำ Matching ได้โดยตรง นี้คือส่วนที่ภาครัฐเข้ามาช่วยเชื่อมต่อให้กระบวนการ Value chain ที่ครบถ้วน ไม่ทราบว่าชัดเจนมั้ยครับ

น.ส.ทิพย์นภา ค่ะ “นักท่องเที่ยวต่างชาติที่มาเที่ยวเมืองไทยจะแน่ใจได้อย่างไรว่า อาหารไทยที่รับประทานเข้าไป หรือกำลังที่จะรับประทานมีความถูกต้อง ทางโภชนาการ สะอาดเพียงพอ เนื่องจากแทบตลอดการท่องเที่ยว เขาเห็นอาหารไม่ค่อยสะอาด วางขายตามฟุตบาทหรือร้านอาหารหลายๆแห่งก็ตาม ถ้ามีแผนปรับปรุงพัฒนาในเรื่องนี้จะใช้เวลานานเท่าไร”

นางอรุณศรี ปัญหานี้เป็นปัญหาหนักของการท่องเที่ยว เรียนให้ทราบได้เลยว่า เราได้รับการ Complain ในเรื่องความสกปรกของอาหารไทยมาจากนักท่องเที่ยว และเราเป็นคนส่งเสริมมารับประทานอาหารไทย แต่ว่านักท่องเที่ยวมาแล้วเดินตามถนน เห็นร้านอาหารเยอะแยะ ไม่ว่าจะเป็นก๋วยเตี๋ยวและอื่นๆ อีกมากมาย อยากทานแต่ไม่กล้าเข้าไปถึงแม้จะบอกว่าพวกเราก็ทานกัน ซึ่งในสภาพที่เห็นก็ตกใจ ไม่ว่าจะเป็นน้ำซุปที่มาในถังพลาสติก คุณภาพต่ำ ถังพลาสติกสีน้ำเงินยังใส่น้ำซุปได้เลย วางกับพื้นเทใส่หม้อต้มให้เดือด พอนักท่องเที่ยวเห็นพลาสติกสีน้ำเงินบอกว่า บ้านเขาไม่ใส่กินกัน เพราะอย่างนั้นเราจะโดนตลอดเวลา น่าเสียดายมากอาหารบ้านเราอยู่ตามข้างทาง ถ้าเราสามารถที่จะจัดการให้มีสุขอนามัยที่ดีไม่สกปรก มีที่ล้างจานที่ชัดเจนจะทำให้คนมาทานมากกว่านี้ เพราะฉะนั้นดิฉันอยากเรียนว่าที่สิงคโปร์เขาจะมีอาหารที่อยู่ข้างถนนเหมือนกัน แต่เขาจะเปิดตอนกลางคืน ถ้าเราสามารถที่จะจัดการได้รัฐจะทำให้เลยคือคุณจะวางได้ขนาดแค่นี้และก็มีปลั๊กไฟให้ คนขายต้องอยู่ในระเบียบวินัย เช่น มีที่ล้างชัดเจน แต่ในบ้านเราทำจัดระเบียบได้ค่อนข้างยาก อย่างไรก็ตามเรามีโครงการที่ ททท. เคยทำร่วมกับกรมอนามัยกับ กทม. เป็นโครงการที่เรียกว่า Clean Food Good Taste มีกรรมการจาก 3 หน่วยงาเช็คตรวจสอบ ให้ความรู้ในการทำอาหาร ถ้าคุณเป็นผู้สัมผัสอาหารคุณจะต้องทำอย่างไรบ้าง เมื่อตรวจเช็คจะให้ตราสัญลักษณ์ที่เป็นสีเขียว เขียนว่า Clean Food Good Taste ซึ่งเราจะบอกนักท่องเที่ยวว่า ถ้าเห็นตรานี้ก็ใช้ได้ แต่ตรานี้จะต้องมีการตรวจตลอดเวลา เพราะว่าเรียนให้ทราบเลยว่า ปัญหาหนึ่งในบ้านเรา ซึ่งอยากนักศึกษาได้ทราบไว้เผื่อนักศึกษาจบแล้วมาเป็นผู้ประกอบการเอง นักศึกษาจะต้องรู้อย่างนึ่งว่าความมีคุณธรรม มีวินัย ในเรื่องการทำธุรกิจมันเป็นเรื่องสำคัญ อาหารเราต้องมีความเข้าใจต้องรู้ถึงปรัชญาของการทำอาหารว่าอาหารเป็นสิ่งที่แพร่เชื้อโรคได้ง่ายมากเราต้องดู และคุณต้องมีคุณธรรมว่าทำอาหารให้คนอื่นทานเหมือนให้ตัวเองทาน มิฉะนั้นแล้วต่อให้ได้ตราอะไรไป คือต้องการได้ตราต้องทำได้ดีเมื่อตรวจสอบแล้วได้ตรา หลังจากนั้นจะไม่สนใจแล้ว มันมีโครงการนี้อยู่ ณ เวลานี้ เราบอกนักท่องเที่ยวได้ว่าถ้าคุณเห็นตรานี้ไว้ใจได้ในระดับหนึ่งสามารถจะเข้าไปได้ซึ่งเป็นกระบวนการที่จะต้องเข้าไปตรวจตราอีก และขอเวลาพูดถึงเรื่องคุณธรรมในเรื่องอาหาร ซึ่งว่าน่าเสียดายมากว่าเรา promote เรื่องอาหารไทย ให้มาทานอาหารทะเลในบ้านเรา ให้มาทานต้มยำในบ้านเรา แต่พอมาจริงๆ เจอผู้ประกอบการที่ไม่ซื่อสัตย์ เราได้รับการร้องเรียนที่บอกว่าในเมนูมีอาหารทะเลแต่ไปทานแล้วไม่มีอาหารทะเลแม้แต่ชิ้นเดียว พอโวยวายก็บอกว่านี่ไม่ใช่อาหารทะเลหรือ คือ ถั่วงอกผัดกุ้งแห้ง นี่เป็นศรีธนชัยที่เอามาใช้ในการประกอบการ นี่เราได้รับเป็นลายลักษณ์อักษรจากนักท่องเที่ยวว่าเมนูในการท่องเที่ยวบอกว่าโปรแกรมนี้มีอาหารทะเลและบอกว่าต้มยำกุ้งที่ได้ยินชื่อมากมาย ก็ได้กินต้มยำทุกมื้อแต่ไม่เคยเจอกุ้งเลย ส่วนประกอบที่มีอยู่ในชามก็มีใบมะกรูด ตะไคร้ ตักเท่าไรก็ไม่เจอเนื้อเท่ากับซดน้ำต้มยำ และในขณะเดียวกันภาครัฐพยายาม promote กระทั่งมีคนมาถามหาจะกินอาหารทะเล จะกินต้มยำ แต่ไม่ได้เป็นภาพที่เราบอก เพราะฉะนั้นถ้าทำทุกอย่างเป็นระบบและทุกคนร่วมใจกันและมีคุณธรรมในการทำธุรกิจ มีความซื่อสัตย์แล้วจะได้ตามเป้าหมาย แต่มิฉะนั้นมีแรงผลักดันก็ผลักไป แรงดึงก็ดึงไป ขอฝากด้วยนะคะส่วนแผนการพัฒนาเรื่องนี้ เราทำไปเรื่อยๆ ตามกำลังของ ททท. กรมอนามัยค่ะ

อ.ยิ่งศักดิ์ ขอเสริมนิดหนึ่ง ปีหน้าคงน่าจะหมดไปกับแผงลอย หาบเร่ก็จะครบ 8 ข้อ ตามที่กรมอนามัยจะทำกันรณรงค์กันเป็นแสนและจดทะเบียนเข้ามาเป็นชมรม 71 จังหวัด ตอนนี้มีแม่ค้าหาบแร่ แผงลอย Restaurant ในประเทศที่ทราบตัวเลขจากกรมอนามัยเมื่อวานนี้เองคือ 1 แสนหมื่นกว่า ถ้าเราทำ Brochure และเราจะตั้งใจทำคู่มือ Cook Book คู่มือการประกอบกิจการ ซึ่งใครที่อยากจะเข้าสู่วงการอาหารควรมีคุณสมบัติดังนี้ เราจะทำประมาณสัก 1 แสน 1 หมืน เล่ม ถ้าหากนำไปแข่งกับ KFC MADONALD และถ้ามีโอกาสเป็นไปได้อยากจะให้แนะนำ

เยอะแยะไปถ้าอยากจะทำ ขอให้สู้ๆเถอะ ยกตัวอย่าง เช่นร้านสลัด Counter Bar Salad ของ Sizzler เข้าไปก็ราคาแพงนะมีซุปเยอะแยะเต็มไปหมด แต่ถ้าเราทำจริงๆ ก็พวกยำร้อยแปดอย่างของเราก็เป็นแล้ว มีทั้งน้ำปรุง น้ำแจ่วของเราก็วางเป็นถ้วยๆ น้ำพริกกะปิวางไว้ สักอย่าง อีกข้างก็มีน้ำพริกแมงดา ผักต้ม มะเขือทอด ผักสด เน้นผักไทยล้วนๆ ผักกระเจียว จัดเป็น Style Salad Counter ที่หรูหรามาก เรามั่นใจว่าถ้าชาวต่างชาติเข้ามารับประทานเพราะทั้งน้ำพริกอ่อง น้ำพริกหนุ่ม มีอะไรต่อมิอะไรที่วางเป็น Counter Thai Salad เพื่อสุขภาพ ควรจะมี Design เป็นซุ้มศาลาไทยแล้วเอาซุ่มแบบนี้ไปตั้งร้านอาหารไทยทุกแห่งหรือเวลาออกงานทาง ททท. เอาซุ่มแบบนี้ไปตั้งก็ดี เมื่อทำเป็นซุ่ม Salad น้ำพริกไปตั้งให้เขาชิมว่า Thai Whipping Sauce มีอะไรบ้างหรือถ้าสนใจแต่ไม่ใช่อาหารไทย 100% อาจเปิดร้านซาลาเปามีไส้สับปะรด ไส้แบบไทยๆ เสิร์ฟพร้อมกับน้ำมะตูม น้ำตะไคร้ มีสาวเสิร์ฟใส่โรลเลอร์สเก็ตขายแข่งกับเขาจะใช้ชื่อว่ามิสซาลาเปา ก็ขายอะไรก็ได้ที่เราทำขึ้นแล้วมีจุดขายแน่นอน อย่าง Donut หรือไก่ทอกที่เอ่ยมา อาจารย์ว่ามันไม่ดีที่ว่าคุณภาพ แต่มันแรงมาจากผลของการตลอดเท่านั้นที่เขาใส่จิตวิทยาสูงมากก็นำอาหารมาถามว่าหิวมั้ย ถ้าหิวก็กินกับไก่ แต่ทำไมพวกเราต้องถูกหลอก ต้องไปกินไก่แดนซ์ที่มีการโปรโมทกันใช้กลยุทธ์ทางการตลาด อีกหน่อยพวกเราต้องตกเป็นทาสของการตลาด อยากบอกกับพวกคุณว่าอย่างที่เขาประสบความสำเร็จไม่ใช่เพียงคุณภาพอย่างเดียว มันได้มาจากแรงโฆษณาวิธีการทางการตลาดอาหารไทยนี้ดีด้วยคุณภาพแต่ยังขาดโฆษณาไม่มีวิธีการทางการตลาดที่เพียงพอชั่วโมงนี้ทาง ททท. คงต้องทำจุดนี้ให้มากขึ้นคือเอา Marketing มาใส่ในอาหารไทย อาหารไทยเราจะได้ Go-Inter กับเขาจริงๆ และเราทุกคนต้องยอมรับว่าคุณภาพอาหารไทยมีสิทธิ์ครัวของโลกได้ว่าเรากินแล้วเพื่อสุขภาพ กรณีที่ผักผลไม้ไทยที่มี สรรพคุณทางยาสมุนไพร แต่เมื่อเรามาเสนอชาวต่างชาติเขาจะยอมรับได้เมื่อมีองค์กรรับรองสรรพคุณว่าอาหารไทยThe Best of the Word มีการทำวิจัยพืชผักผลไม้ต่างๆ และยังมีไก่บ้านต้มน้ำปลา ต้มใส่หม้อใส่ขมิ้นซึ่งมีสารพิเศษเป็นแอนตี้ออกซิแดนซ์ ใส่น้ำตาลโตนด น้ำปลาจากปลากะตัก Non-GNO เป็นเมนูที่ต้องโปรโมทไปทั่วโลก

น.ส.ดาราวรรณ ปัจจุบันนี้ร้านอาหารไทยในต่างประเทศที่มีอยู่ทั่วไปเป็นที่รู้จักของชาวต่างชาติเมื่อมีการส่งเสริมการ เปิดร้านอาหาร อาจจะทำให้เกิดการอิ่มตัวและเกิดการแข่งขันกันเองจะมีแนวทางแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างไรคะ ขอบคุณค่ะ

นายวีระชัย ขณะนี้เรามองอย่างธุรกิจพื้นบ้าน เราต้องดู Trend ของการตลาดอาหารไทยที่สั่งสมมานานพื้นฐานความเป็นอาหารดี อาหารคุณภาพมานาน ขาดการส่งเสริมทางการตลอดที่ อ.ยิ่งศักดิ์ คุณอรุณศรี ได้กล่าว อย่างที่ ททท. ได้ทำมา 140 ปี แล้วในเรื่องส่งเสริมอาหารไทยขณะนี้ Trend แนวโน้มการบริโภคอาหารไทยก็เติบโต Growth Rate ยังสูงอยู่มากนะครับ คำถามแรก ขอตอบว่าไม่อิ่มตัวนะครับ ในความคิดของผมว่าอาจจะหลายท่านมองให้หลายมิติ แต่ในทางความคิดของผมเท่าที่ได้ติดตามวิเคราะห์ดูคงไม่อิ่มตัวแน่ใน 5 ปีข้างหน้า ถ้าถามว่าร้านอาหารไทยที่จะเกิดการแข่งขันกันมากน้อยแค่ไน ในการแข่งขันกันเชิงธุรกิจเป็นเรื่องธรรมดาของโลก ถ้าคุณไปเปิดร้านในประเทศที่เป็นโลกเสรีไม่ว่าจะเป็นอเมริกา ยุโรป ออสเตรเลีย แน่นอนว่าคุณต้องมีการแข่งขันเกิดขึ้น แต่มันขึ้นอยู่ว่าในฐานะที่เป็นเจ้าของร้านถ้าร้านคุณมีจุดขายซึ่งในร้านอื่นๆไม่มีทำให้คุณมี Competitiveness เชิงแข่งขันที่สูงกว่า อย่างเช่น ไก่แช่น้ำปลาของ อ.ยิ่งศักดิ์ นี้คือการยกตัวอย่าง Different ตัวเองจากผู้แข่งขัน ร้านอาหารไทยในต่างประเทศพยายามไม่เปิดใกล้กัน ในต่างประเทศการอยู่อาศัยไม่เหมือนบ้านเรา เขาจะอยู่อาศัยเป็นละแวกๆ resident พวกหนึ่ง Officer ก็พวกหนึ่ง เพียงแค่คุณคิดว่าจะเจาะตลาดกลุ่มไหน เพราะฉะนั้นการเลือกทำเลที่ตั้งก็จำเป็นอย่างหนึ่งที่คุณต้องพิจารณาให้ดีนะครับ ส่วนเรื่อง Product อาหารคุณต้อง Different Create จากคนอื่นๆและอีกหลายเรื่องที่ต้องพิจารณาในการทำให้ขีดความสามารถในการแข่งขันของร้านสูงกว่าคนอื่น เช่น บริการ คุณภาพอาหาร ความอร่อย เสน่ห์ปลายจวักของร้านคุณที่ฉีกแนว คงความเป็นหนึ่งในเรื่องของเมนู โดยเฉพาะเมนูเด็ดของเซฟซึ่งจานเด็ดของทุกร้านควรจะมีเมื่อคุณเข้าไปในร้านต้องเสิร์ฟก่อนเลยนะครับ
ผู้เข้าร่วมงาน เคยฟังจากรายการโทรทัศน์ว่า ของดีและราคาถูกไม่มีในโลก ถ้าเกิดการพัฒนา Safety Food มีผลกระทบในด้านราคา มั้ยคะ จะมีแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างไรบ้าง

นายวีระชัย เคยไปทานอาหารถูกและดีมั้ยครับ ก็มีอยู่ใน Food Land ถูกและดีแต่ก็ไม่ถึงกับถูกนับบางเรื่องเป็นเรื่อง Marketing ที่จะบอกผู้บริโภคว่าอาหารของเขาอยู่ตรงไหนถูกและดี ยกตัวอย่างใน Food Land ที่จริงเขาไม่ได้ทำอร่อย และไม่ได้ถูก แต่ทีดีนั่นใช่ เพราะเครื่องปรุงส่วนใหญ่ส่วนประกอบของเขา เขาไม่ซื้อมาจากที่อื่น เขาคัดมาแล้ว เวลาเขาจะทำสักจาน เขาก็จะหยิบที่แผงนี้ คือสูตรของเขา พอดีผมรู้จักกับเจ้าของก็ถามเขาว่าทำไมถึงตั้งว่าถูกและดี เขาบอกว่าคำว่าถูกในภาษาไทยแต่ภาษาอังกฤษไม่ใช่ คือ Reasonable price คุ้มค่ากับเงินที่คุณจ่าย และถามว่า Target Group คือใคร เขาก็จะเจาะตลาดระดับ Medium up คือคนที่ห่วงท้องเสีย ไม่กล้ากินตามแผง พวกนักท่องเที่ยวกลัวตาย ส่วนของเขารับรองไว้ว่าใครที่ทานที่นี้แล้วท้องเสียไม่เสีย แน่นอนว่าของอยู่ในร้านเขาเอง คัดมากับมือ Supplier สามารถรู้ได้ก่อนว่าไก่เป็นของเจ้าไหนได้ ผิดเพี้ยนไม่ได้ถ้าฝรั่งฟ้องร้านนี้เจ๊งเลย นี้คือกลยุทธ์ทางการตลาด เพราะฉะนั้นถูกและดีไม่มีในโลก ในบางทีภาษาไทยก็ไปตีความอีกที แต่เรื่อง Food Safety ถ้าถามว่าไม่ทำได้มั้ย ก็ได้ แต่ถามว่า คุณไม่ทำคุณก็อยู่ไม่รอดต่อไปในระยะยาวในภาษายุคนี้เรียกว่า Sustainable ซึ่งร้านอื่นเขาปรับ Safety อยู่เรื่อยๆ แต่คุณก็ดูจังหวะตลาดที่เหมาะสมกับผู้บริโภคจ่ายและคุ้มกันคือ Key นะครับได้
นายเจษฎา ถ้าต้องการไปเปิดร้านอาหารในประเทศอังกฤษ จะสามารถาวัตถุดิบได้อย่างไร และมีหลักการนำเข้าได้อย่างไรบ้างครับ

นายวีระชัย ถ้าเปิดร้านอาหาร อันดับแรกผมขอแนะนำให้ศึกษา ระเบียบของประเทศนั้นให้ชัดเจนถ้ากฎระเบียบไม่ชัดเจน คุณไม่เข้าใจก็คือด่านแรกไม่ผ่าน อันดับสอง วัตถุดิบไม่ต้องห่วงมากมาย ยิ่งเป็นตลาดใน London มีของเหลือเฟือ อันดับสาม ถ้าคุณเป็นเจ้าของร้านอาหาร คุณต้องนำเข้ามั้ย ไม่จำเป็น ถ้าคุณไม่ใช่ Importer คุณจะสะสมของไว้ทำไม ใช่มั้ย เปลืองค่าใช้จ่าย แค่เงินลงทุนคุณก็หมดกระเป๋าแล้ว คุณเป็นร้านย่อยๆคุณซื้อเขาดีกว่านะครับ

อาจารย์พิทยะ ขอขอบพระคุณท่านวิทยากรทุกท่านที่ได้มีความตั้งใจและมีความเมตตา เป็นอย่างสูงในการให้ความรู้แก่พวกเราครับ