รายงานโดย พิทยะ ศรีวัฒนสาร พิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือในกระบวนการสร้างความเป็นพลเมืองระหว่างสถาบันพระปกเกล้ากับมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ อังคาร 12 เมษายน 2554
หัวข้อ “ความเป็นมาของโครงการความร่วมมือเพื่อพัฒนาความเป็นพลเมือง” โดย ผศ. ดร. ธานี วรภัทร์ รักษาการ ผู้ช่วยอธิการบดี ฝ่ายกิจการนักศึกษา มธบ. อ.ฐิติ ลาภอนันต์ ผู้อำนวยการฝ่ายกิจการนักศึกษา มธบ. และ อ.ศุภณัฐ เพิ่มพูนวิวัฒน์ ผอ.สำนักส่งเสริมการเมืองภาคพลเมือง ดร.ธานี บทบาทในการพัฒนาความเป็นพลเมืองนี้สำคัญ ลึกซึ้งมาก เรื่องปชต. สำนึกพลเมือง ถูกสร้างสมมาตั้งแต่สมัยอ.ดร.ไสว สุทธิพิทักษ์ ผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัย ซึ่งท่านเคยสมัครสส. เคยทำงานการเมืองร่วมกับอ.ปรีดีพนมยงค์ อ.ไสว ให้ยนิยาม พลเมืองว่า กำลังของเมือง เมืองจะดี อยู่ที่การปลูกฝังเรื่องการศึกษาที่มหาวิทยาลัย การร่วมมือกับสถาบันพระปกเกล้าเป้นแนวทางที่ถุกต้อง อ.ปรีดี พนมยงค์ สร้าง ม.ธรรมศาสตร์ แนวคิดของอ.ปรีดีต้องการสร้างพลเมืองด้านการศึกษา
การเลือกตั้งมีความสำคัญต่อประเทศ ปรากฏการณ์ทางสังคมที่เกิดการแตกแยก มีนัยสำคัญ รัฐประกอบด้วย ประชากร ดินแดน และอำนาจอธิปไตย ทำไมคนไทยคิดไม่เหมือนกัน เราสร้างพลเมืองอย่างไร มหาวิทยาลัย เป็นแหล่งซักซ้อมความเป็นพลเมือง ประชาธิปไตย เป็นการปกครองที่เลวน้อยที่สุด มหาวิทยาลัยจะผลิตพลเมืองออกไปให้มีคุณภาพได้อย่างไร
อ.ฐิติ เป็นการแลกเปลี่ยนความร่วมมือ เพื่อก้าวไปข้างหน้า สถาบันพระปกเกล้ามีแนวคิดในการเมืองภาคพลเมืองอย่างไร
อ.ศุภณัฐ ก่อนหน้านี้อยู่สำนักสันติวิธี แต่78 ปีที่ผ่านมาเราพัฒนาประชาธิปไตยกันมาอย่างไร ก็แลเห็นอยู่ ประชาธิปไตยอยู่ที่ไหน แนวคิดประชาธิปไตย คือ อำนาจเป็นของประชาชน โดยประชาชน เพื่อประชาชน ในระดับโรงเรียนมีการเลือกตั้งประธานนักเรียน
ประชาชน พลเมืองมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันอย่างไร เราไม่ได้เกิดมาพร้อมกับความเป็นพลเมือง แต่สามารถสร้างความเป็นพลเมืองได้ มนุษย์สนใจเรื่องใดมากเกินไปก็อาจเห็นแก่ตัวได้ แต่ตัวอย่างที่เห็นในประเทศญี่ปุ่นขณะเกิดพิบัติภัยซึนามิ ทั้งๆที่ได้รับความเดือดร้อน แต่ชาวญี่ปุ่นเข้าแถวซื้อของ รับของและไม่มีการลักขโมย แสดงให้เห็นถึงวินัยที่มีการปลูกฝังตั้งแต่วัยเรียนหรือในครอบครัว
เรามีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาหากทุกคนมีจิตสำนึก มีเหตุผล รู้ว่าสิ่งใดควรทำหรือไม่ควรทำ บางคนเขาห้ามเดินลัดสนามกลับใช้วิธีวิ่งข้ามสนาม มนุษย์ส่วนใหญ่จะมีจิตสำนึกอยู่ในตัวเอง 10ส่วน ขณะที่มีจิตใต้สำนึก90ส่วนมาตั้งแต่เกิด จิตใต้สำนึกจะถูกสะสมมาเรื่อยโดยไม่รู้ตัว อาจเรียกสันดาน ทั้งสองส่วนมีความสำคัญต่อการพัฒนาความเป็นพลเมือง บางครั้งเราจำเป็นต้องเอาจิตใต้สำนึกดีๆ มาช่วยแก้ปัญหาในสังคมได้ ก็เกิดประโยชน์ได้ แต่ถ้าเอาจิตใต้สำนึกฝ่ายไม่ดีมาใช้จะเกิดปัญหา
เมื่อพลเมืองเป็นพลังสำคัญของเมือง พลเมืองจะเข้มแข็งแค่ไหนเพียงใด มีจิตสำนึก มีจิตอาสา หรือมีจิตสาธารณะเพียงใดต้องปลุกฝัง และลงมือปฏิบัติ
อ.ธานี การลดความขัดแย้ง ต้องสร้างความมีส่วนร่วม ในส่วนของนักศึกษาก็ให้น.ศ.มีส่วนร่วม ม.ธรรมศาสตร์รู้เรื่องนี้มานาน โดยสร้างกิจกรรมนักศึกษา สคอ.ก็สนับสนุน เราก็มองดู 4-5 ปี มธ.เปิดวิชากิจกรรมจิตอาสาให้หน่วยกิต มธบ.ก็สร้างวิชาจิตอาสาในหมวดวิชาศึกษาทั่วไป มีการสัมมนาผุ้นำนักศึกษา อธิการบดีก็สนับสนุน เรามีคณะกกต. มีการเลือกตั้งประธานน.ศ. ชมรมต่างๆในมหาวิทยาลัยมีการประชุมกันทุกเดือน
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์สนับสนุนการมีส่วนร่วมของชมรมต่างๆ รวมทั้งเน้นการมีวินัยและสุขภาพกาย การยอมรับความแตกต่าง สถาบันพระปกเกล้าก็เต็มที่กับเรา เปิดบทเรียนไม่ต้องมีหน่วยกิต ในการเรียนรู้ร่วมกัน มีการจัดกิจกรรมให้รู้สึกว่าทุกคนเป็นหุ้นส่วนของสังคม จะมีการทำโพล และประเมินทุกปี สำรวจความพึงพอใจ มีการเข้าร่วมทำกิจกรรมกับชุมชนรอบมหาวิทยาลัยด้วย 4 ปีที่น.ศ.อยู่กับเราน่าจะปลูกฝังอะไรได้มาก
อ.ศุภณัฐ 23-24-25 พค. 2554 จะมีการอบรมที่มธบ. การลงมือปฏิบัติเป็นเรื่องสำคัญ มากกว่าการอบรมในชั้นเรียน
รศ. ดร.วรากรณ์ สามโกเศศ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ กล่าวต้อนรับแนวทางการพัฒนานักสึกษาของมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์สู่ความเป็นพลเมือง
การสร้างความเป็นพลเมืองแก่น.ศ.ต้องสร้างบุคลิกบางอย่างให้เกิดขึ้น คือ เรื่องของการยอมรับความแตกแตกท่ามกลางความหลากหลาย นักศึกษาต้องมีความรุ้และมีความเป็นพลเมือง ออกไปสร้างสรรค์สังคม ก่อนหน้านี้ ศูนย์สันติวิถี สถาบันพระปกเกล้า เคยมีการลงนามสร้างเครือข่ายลดความขัดแย้งในสถานศึกษากับมหาวิทยาลัยมาแล้วเมื่อเร็วๆนี้
ศ. ดร. บวรศักดิ์ อุวรรณโณ ปาฐกถาพิเศษเรื่อง “การสร้างความเป็นพลเมือง”
ขอขอบคุณที่ไว้วางใจสถาบัน อธิการบดีมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์เป็นกรรมการสถาบัน เป็นกก.วิชาการและเป็นกรรมการหลักสูตรของสถาบันฯ ถือเป็นความสัมพันธ์แน่นแฟ้น
ประชาชน เป็นราษฎร= subject รอผู้ปกครองสั่ง ในระบบเผด็จกา ระบอบอุปถัมภ์
พลเมืองcitizen= แตกต่างจากราษฎร
พลเมืองเกิดตั้งแต่กรีก นครรัฐเอเธนส์ มีขนาดเล็ก ประชาชนในนครรัฐต้องทำหน้าที่เป็นพลเมือง คือ Citizen เป้นกำลังของเมือง อริสโตเติลที่ไม่มีส่วนร่วม คือ อมนุษย์ กับเทพ อริสโตเติล บอกมนุษย์แบ่งเป็นสอง ส่วน กาย จิต กายรักษาโรค จิต ทำหน้าที่เพื่อบ้านเมือง เน้นมากกว่าสิทธิ
1789 ในฝรั่งเศสพูดเรื่องหน้าที่ต่อรัฐ
ปัจจุบันเราต้องพูดถึงหน้าที่ที่มีต่ออาเซียน โดยต้องตระหนักถึงเรื่องความร่วมใจ การมีส่วนร่วม คุณธรรมของความเป็นพลเมือง เริ่มจากครอบครัว และสถานศึกษา ในอังกฤษและอเมริกาบังคับเรื่องพลเมืองศึกษาบ้านเราเรียนเรื่องสลน.
วันนี้ ความเป็นพลเมืองขยายความออกไปมาก มีการสร้างประชาธิปไตยชุมชน เพื่อให้ชุมชนมีความเป็นพลเมือง ดุปัญหาชุมชน ถกเถียงแล้วให้ทางราชการนำแผนไปบรรจุ เรียกประชาธิปไตยชุมชน สิ่งที่เราทำวันนี้จะเป็นรากฐานสร้างความเป้นพลเมือง สู่ความเป็นประชิปไตยที่แท้จริง เมื่อพ้นจากราษฎรเป็นพลเมือง ชุมชนจะมีความเข้มแข็ง เราจะไม่เห็นการใช้อามิสรางวัลเล็กๆน้อยๆดึงคนมาชุมนุมอีกต่อไป สำนึกความเป็นพลเมืองจะช่วยคานอำนาจระดับชาติและท้องถิ่น ดุลและคานอำนาจกับอำนาจทุนที่มีพลังมหาศาล และลดการซื้อสิทธิ์ขายเสียงในอนาคต
ขอขอบคุณท่านอธิการบดีที่เห็นความสำคัญดังกล่าว สถาบันพระปกเกล้าหวังจะได้รับความร่วมมือจากทุกท่านต่อไป
ต่อจากนั้นเป็นพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือในกระบวนการสร้างความเป็นพลเมือง โดย ศ.ดร. บวรศักดิ์ อุวรรณโณ เลขาธิการ สถาบันพระปกเกล้า รศ. ดร.วรากรณ์ สามโกเศศ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ นายศุภณัฐ เพิ่มพูนวิวัฒน์ ผศ. ดร. ธานี วรภัทร์
